Mỗi ngày, bạn luôn phải đấu tranh để thức dậy vào buổi sáng. Sau đó bạn đi làm với tâm trạng chán chường, không tìm được niềm vui trong công việc, chỉ mong sớm đến ngày nghỉ… Đó là câu chuyện nhiều người gặp phải, báo hiệu chúng ta nên đánh giá lại cuộc sống xung quanh và bản thân. Với khái niệm “ikigai” của người Nhật, đây có thể là chìa khóa giúp bạn đánh thức cảm giác tươi mới và sẵn sàng để bắt đầu ngày mới.
Ikigai là gì?
Xuất phát từ một quốc gia có dân số già nhất thế giới, ý tưởng này trở nên nổi tiếng ra khỏi Nhật Bản như là cách giúp bạn sống lâu và hạnh phúc hơn.
Thuật ngữ Ikigai được ghép từ ikiru (sống) và kai (thấy được hy vọng). Ikigai là một khái niệm trong tiếng Nhật có nghĩa là “tìm kiếm mục đích sống của đời bạn” hay “một lý do để thức dậy vào mỗi sáng”. Người Nhật tin rằng sự khám phá ra Ikigai của một người mang lại cho họ cuộc sống dài lâu, ý nghĩa và hạnh phúc.
Dựa trên niềm tin, trình độ và giá trị sống, mỗi người sẽ có những lý do khác nhau để làm động lực. Để tìm được “ikigai”, mọi người cần tự trả lời 4 câu hỏi:
- Bạn yêu thích làm việc gì nhất?
- Bạn làm tốt ở lĩnh vực nào?
- Xã hội cần cái gì nhất (từ bạn)?
- Bạn kiếm được tiền từ việc gì?
Tìm ra câu trả lời và sự cân bằng giữa bốn lĩnh vực này chính là cách để tìm thấy ikigai đối với một người.
Khi bạn làm việc không chỉ vì tiền, mà còn vì đam mê và năng lực của bạn được trả công xứng đáng, nó khiến cuộc đời bạn hạnh phúc hơn. Ikigai giúp con người chủ động tìm ra những điều bản thân thấy ý nghĩa để cuộc sống có giá trị. Con người có động lực hơn khi được làm những điều mình yêu thích và có khả năng.
Ikigai đã giúp người Nhật sống lâu
“Blue zone” là tên gọi chung cho những vùng đất có người dân sống thọ nhất thế giới. Okinawa, Nhật Bản là một trong những “blue zone” như thế. Dan Buettner, nhà báo, tác giả của nhiều cuốn sách best-seller đã đi khắp nước Nhật để tìm hiểu, tại sao người dân Okinawa nói riêng và người dân Nhật nói chung đều có tuổi thọ rất cao. Và Ikigai là một trong số những lý do quan trọng giúp họ làm điều đó.
Kết hợp với chế độ ăn uống tốt cho sức khoẻ và các mối quan hệ tương hỗ (được gọi là “moai”, nhóm khoảng 6 người bạn sẵn sàng giúp đỡ nhau như những người thân trong gia đình) ikigai giúp người dân Okinawa sống thọ hơn vì trao cho họ mục đích sống.
Thầy karate dạy võ cho mọi người, người ngư dân bắt cá cung cấp lương thực, các cụ già chia sẻ kinh nghiệm sống với con cái… những điều tưởng chừng như bình thường nhưng ở Okinawa được người dân làm một cách có ý thức. Họ ý thức được năng lực, điểm mạnh của mình đang san sẻ giá trị sống cho cộng đồng.
Tìm ra “ikigai” là hành trình không dễ dàng
Ikigai là một trong những chìa khóa lý giải vì sao người Nhật say mê công việc, ngay cả khi đã 70-80 tuổi vẫn tiếp tục cống hiến. Ikigai cũng là nguyên nhân quyết định đến tuổi thọ và sự hài lòng trong cuộc sống. Với người Nhật, khi không cảm nhận được Ikigai, dù đang ở đâu làm gì cũng không thấy niềm vui, dễ mệt mỏi, lười hành động, lười suy nghĩ, dẫu có cố gắng sống tích cực vẫn không thể vượt qua cảm giác chán nản.
Khái niệm ikigai có giá trị bởi vì nó đem đến ý nghĩa trong cuộc sống và giúp ta tìm ra thang đo đo lường hạnh phúc của chính mình.
Midori Kotani, nhà nghiên cứu của Học viện Nghiên cứu Cuộc sống Dai-ichi đã khảo sát 800 người trong độ tuổi từ 30-39 để tìm hiểu về hành phúc. Kết quả, mọi người có khuynh hướng không vui khi so sánh mức độ hạnh phúc của mình với người khác. Thay vì dựa vào yếu tố chủ quan như sức mạnh kinh tế hay tình trạng xã hội, việc tập trung vào giá trị của ikigai đã trở thành chìa khóa dẫn đến sự hài lòng.
Ikigai của bạn là gì? Bạn sinh ra để làm gì? Bạn có đam mê gì? Và bạn có món quà nào có thể trao cho thế giới? Việc tìm kiếm giao lộ giữa những điều này có thể giúp bạn sống một cuộc sống hạnh phúc và có ý nghĩa.
Dưới đây là một số việc đơn giản mà bạn có thể áp dụng để có một lý do, một ý nghĩa để thức dậy vào buổi sáng theo phương pháp ikigai của người Nhật Bản.
Tập thể dục
Tập thể dục không có nghĩa là bắt buộc bạn phải đến phòng tập vào buổi sáng hay thực hiện một bài tập kéo dài 30 phút. Điều bạn cần là sự vận động cơ thể đơn giản giúp kéo bạn ra khỏi giường. Bạn có thể đi dạo, chạy bộ, tập yoga, hay vài bước khiêu vũ nhẹ nhàng trong phòng khách.
Ở Trung Quốc, Đài Loan và Nhật Bản mọi người thường thực hiện những bài tập nhẹ nhàng, dẻo dai như một thói quen khởi động vào buổi sáng. Bạn có thể vừa nghe một bản nhạc yêu thích và vừa tập thể dục. Điều này sẽ giúp bạn có một tâm trạng thoải mái và vui vẻ để bắt đầu ngày làm việc mới hiệu quả.
Ăn sáng
Bữa sáng là bữa ăn quan trọng nhất trong ngày. Nó giúp cung cấp năng lượng cho một ngày làm việc dài. Tuy nhiên, nhiều người trong số chúng ta thường có thói quen bỏ bữa sáng. Để bữa sáng trở nên thú vị, hãy biến nó thành một trong những lý do thôi thúc bạn dậy sớm.
Cũng giống như việc chọn loại hoạt động thể lực nào để làm vào buổi sáng, những gì bạn ăn hoàn toàn theo ý bạn. Nếu bạn có một bữa sáng ngon miệng để mong đợi, bạn sẽ dễ dàng ra khỏi giường và bắt đầu ngày mới bằng cách lấp đầy chiếc bụng rỗng của mình.
Giao tiếp xã hội
Gặp gỡ bạn bè để trò chuyện và thưởng thức một ly cà phê buổi sáng cũng là một ý tưởng tuyệt vời để khởi động buổi sáng của bạn. Những tương tác xã hội vào buổi sáng mang lại rất nhiều lợi ích. Theo một cuộc thăm dò năm 2008 của Gallop, người Mỹ được ghi nhận là hạnh phúc nhất khi họ dành khoảng 6-7 tiếng để giao tiếp với những người xung quanh.
Tuy nhiên, ngày nay, dưới áp lực công việc, mọi người thường bỏ qua những cuộc gặp gỡ, tương tác với bạn bè vào buổi sáng. Đi làm ngay sau khi thức dậy, dành 8-9 tiếng trên bàn làm việc và sau đó trở về nhà vào buổi tối, thời gian dành cho các mối quan hệ ngày càng ít đi. Những thói quen lặp lại này sẽ khiến cơ thể trở nên mệt mỏi và mất cân bằng.
Một trong những yếu tố của ikigai là kết nối với những người xung quanh. Việc dành thời gian cho những người mà bạn quan tâm sẽ giúp cho tâm trạng của bạn tốt hơn rất nhiều. Ngay cả khi bạn không có thời gian để tham gia một cuộc hẹn thì bạn cũng có thể gửi cho ai đó một tin nhắn để giúp họ cảm thấy vui vẻ hơn vào ngày mới.
Hãy bắt đầu một buổi sáng tràn đầy năng lượng bằng cách nghĩ đến một người bạn hay người thân mà bạn muốn gặp. Có một cuộc hẹn chắc chắn sẽ thôi thúc bạn bước ra khỏi giường ngay lập tức.
